تاریخچه ورزش تکواندو

تکواندو، هنر رزمی اصیل کره‌ای، در سطح جهانی شناخته شده و میان علاقه‌مندان به ورزش و دفاع شخصی از محبوبیت بالایی برخوردار است.در این نوشته با وب سایت مجله خبری لیگ برتر ایران همراه ما بمانید.

تاریخ پیدایش تکواندو

تکواندو فراتر از یک هنر رزمی ساده است؛ این ورزش مسیری برای تقویت ذهن و بدن، افزایش اعتماد به نفس و نهادینه کردن ارزش‌هایی مانند احترام، پشتکار و تعادل در زندگی به شمار می‌رود.

اگرچه کره از دیرباز دارای هنرهای رزمی سنتی و بومی بوده است، تکواندو به شکل امروزی خود در دهه ۱۹۵۰ پا به عرصه گذاشت. این دوره نقطه عطفی در تاریخ این رشته بود، زیرا پس از جنگ کره، نیاز به ایجاد اتحاد ملی و تقویت هویت فرهنگی باعث شد استادان رزمی با سبک‌ها و مدارس مختلف، دست به همت کنند و سیستمی یکپارچه و منسجم برای تکواندو طراحی کنند.

پیدایش تکواندو

مدارس اولیه‌ای که به آن‌ها «کوان» گفته می‌شد، پایه‌های شکل‌گیری تکواندو را ایجاد کردند. هر کوان سبک و روش خاص خود را داشت، اما با گذر زمان این مدارس در کنار هم قرار گرفتند و زمینه‌ای برای شکل‌گیری یک رشته ملی واحد فراهم شد. این روند نه تنها باعث توسعه تکواندو در کره شد، بلکه مسیر رشد آن در سطح بین‌المللی را نیز هموار کرد.

از دهه ۱۹۵۰ تاکنون، تکواندو مسیر تحولی چشمگیر را طی کرده است؛ از یک هنر رزمی ملی به یک ورزش جهانی شناخته‌شده. تأسیس فدراسیون جهانی تکواندو (World Taekwondo) و ورود این رشته به المپیک، جایگاه آن را به‌عنوان یکی از معتبرترین و پرطرفدارترین هنرهای رزمی جهان تثبیت کرد.

در این مقاله، به بررسی تاریخچه تکواندو از دهه ۱۹۵۰ تا امروز می‌پردازیم؛ از روزهای اولیه شکل‌گیری کوان‌ها گرفته تا دوران مدرن و سازمان‌یافته‌ای که امروز با نام «ورلد تکواندو» شناخته می‌شود.

تاریخچه ورزش تکواندو

تکواندو، هنر رزمی سنتی کره‌ای، امروز در سراسر جهان شناخته شده و از محبوبیت بالایی در میان علاقه‌مندان به ورزش و دفاع شخصی برخوردار است. این رشته فراتر از یک ورزش رزمی ساده است و به عنوان یک سبک زندگی و فلسفه رفتاری نیز مطرح می‌شود. واژه «تکواندو» از سه بخش تشکیل شده است: «تائه» به معنای پا، «کوان» به معنای مشت یا دست، و «دو» به معنای راه یا روش. این ترکیب نشان می‌دهد که تکواندو تنها مجموعه‌ای از تکنیک‌ها نیست، بلکه مسیری برای رشد فردی، پرورش انضباط ذهنی و هماهنگی جسم و روح است.

ریشه‌های تکواندو به تاریخ کهن کره بازمی‌گردد، زمانی که جنگجویان با بهره‌گیری از تکنیک‌های دست و پا مهارت‌های دفاع شخصی و ملی خود را تقویت می‌کردند. در طول قرن‌ها، این هنر رزمی تکامل یافته و اکنون به یکی از محبوب‌ترین ورزش‌های رزمی جهان تبدیل شده است. میلیون‌ها نفر در نقاط مختلف دنیا، تکواندو را نه تنها برای تقویت آمادگی جسمانی و مهارت‌های دفاع شخصی، بلکه برای بهبود تمرکز، احترام به دیگران و خودشناسی تمرین می‌کنند.

تاریخچه پیدایش تکواندو

بنیان گذار تکواندو کدام کشور است

پیش‌تر برخی بر این باور بودند که تکواندو سابقه‌ای چند هزار ساله دارد، اما با دسترسی گسترده به منابع دیجیتال و پژوهش‌های تاریخی، این ادعا رد شده است. شکل امروزی تکواندو عمدتاً بین دهه‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۰ میلادی پدید آمد.

اکثر بنیان‌گذاران پنج کوان اصلی، پیشینه‌ای در سبک شوتوکان کاراته ژاپن داشتند و برخی دیگر نیز طی سفرها یا خدمت نظامی خود با کونگ‌فو چینی آشنا شده بودند و از آن الهام گرفتند.

برای مطالعه دقیق‌تر درباره تاریخچه تکواندو، می‌توان به مجموعه پنج قسمتی سایت FightingArts.com مراجعه کرد که شامل بخش‌های اول تا پنجم (A و B) می‌شود.

ورزش تکواندو چیست

اصطلاح کوان (Kwan) به مدارس و سبک‌های ابتدایی تکواندو اشاره دارد که پس از جنگ جهانی دوم در کره جنوبی پایه‌گذاری شدند و بعدها تحت عنوان واحد تکواندو شناخته شدند. هر کوان روش‌ها و برنامه‌های آموزشی مخصوص به خود را داشت و همین تنوع، در نهایت زمینه را برای توسعه، یکپارچه‌سازی و استانداردسازی تکواندوی مدرن فراهم کرد.

تکواندو چیست

تکواندو، هنر رزمی سنتی کره‌ای، بر تکنیک‌های ضربه‌ای تمرکز دارد؛ شامل ضربات پا، مشت‌ها و حرکات دفاعی. ویژگی متمایز این رشته، استفاده از ضربات پای بلند، سریع و قدرتمند است که همراه با حرکات پویا و انفجاری اجرا می‌شوند و آن را از سایر هنرهای رزمی جدا می‌سازد.

تکواندو تنها به اجرای تکنیک‌ها محدود نمی‌شود؛ این رشته شامل فرم‌ها یا پومسه‌ها نیز هست که مجموعه‌ای از حرکات از پیش طراحی‌شده را دربر می‌گیرند و هدفشان تقویت هماهنگی بین ذهن و بدن است. بخش رقابتی تکواندو، یعنی کیورگی، محیطی برای محک زدن مهارت‌ها و توانایی‌های ورزشکاران در شرایط واقعی مسابقه فراهم می‌کند. علاوه بر این، آموزش تکنیک‌های دفاع شخصی نیز جزو مباحث مهم تکواندو به شمار می‌رود و ورزشکاران را برای مواجهه با موقعیت‌های غیرمنتظره در زندگی روزمره آماده می‌کند.

بنیان گذار تکواندو کیست

با این وجود، تکواندو فراتر از حرکات پا عمل می‌کند. تکنیک‌های دست، شامل مشت‌ها، حرکات دفاعی و ضربات مستقیم، بخش جدایی‌ناپذیری از این هنر رزمی هستند و رویکردی جامع و متعادل در مبارزه ارائه می‌دهند.

ترکیب سرعت، قدرت و هماهنگی بدن، تکواندو را به چیزی فراتر از یک ورزش رقابتی هیجان‌انگیز تبدیل کرده است؛ این رشته ابزاری مؤثر برای تقویت مهارت‌های جسمانی، تمرکز ذهنی و رشد فردی ورزشکاران نیز به شمار می‌رود.

ورزش تکواندو چیست

ترکیب فرم‌ها، مبارزه و تکنیک‌های دفاع شخصی، تکواندو را به چیزی فراتر از یک ورزش رزمی تبدیل کرده است؛ این رشته مسیری برای تقویت انضباط، افزایش اعتماد به نفس و رشد فردی محسوب می‌شود.

اگرچه امروزه تکواندو به عنوان یک ورزش المپیکی شناخته می‌شود، ریشه‌های آن بسیار عمیق‌تر است. این هنر رزمی برای سال‌ها جزو برنامه‌های آموزشی رزمی ارتش جمهوری کره (ROK) بوده و شواهد تاریخی متعددی بر اهمیت آن در تربیت نظامی و آماده‌سازی جنگجویان کره‌ای تأکید دارند.

سبک های تکواندو

فدراسیون جهانی تکواندو (WT) به طور منظم مسابقات بین‌المللی متعددی را برگزار می‌کند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به قهرمانی جهان و گرند پری جهانی تکواندو اشاره کرد. این رویدادها ورزشکاران نخبه تکواندو از سراسر جهان را گرد هم می‌آورند و فرصتی است برای نمایش مهارت‌های فنی، استراتژی‌های پیشرفته و تکنیک‌های رقابتی در بالاترین سطح استانداردهای جهانی.

با برگزاری چنین رویدادهایی، WT نه تنها جایگاه تکواندو را در سطح بین‌المللی تقویت کرده، بلکه شناخت و محبوبیت این هنر رزمی را در میان مردم و ورزشکاران در تمامی قاره‌ها افزایش داده است و آن را به ورزشی مدرن، سازمان‌یافته و جهانی تبدیل کرده است.

خالق تکواندو

در جریان جنگ ویتنام، لشکر معروف «ببرهای کره» (ROK Tiger Division) نه تنها در میان نیروهای آمریکایی از احترام ویژه‌ای برخوردار بود، بلکه در میان نیروهای ویت‌کنگ نیز ترسی عمیق ایجاد می‌کرد. یکی از عوامل اصلی این شهرت، آموزش‌های سخت‌گیرانه و تخصصی تکواندو بود که این سربازان پشت سر گذاشته بودند.

تمرکز بر قدرت بدنی، سرعت واکنش و مهارت در مبارزه تن‌به‌تن، سربازان کره‌ای را به جنگجویانی ماهر و بازدارنده تبدیل کرده بود؛ به گونه‌ای که تنها شنیدن نام آن‌ها در میدان نبرد کافی بود تا دشمنان تاکتیک‌های خود را بازنگری کنند.

تکواندو با تأکید بر ضربات قدرتمند پا، حرکات سریع و چابکی مستمر شناخته می‌شود. این هنر رزمی مهارت‌هایی مانند لگدزنی دقیق، انعطاف‌پذیری بالا، تعادل و کنترل بدن را پرورش می‌دهد و به همین دلیل، آن را از بسیاری از سبک‌های رزمی دیگر متمایز می‌سازد.

انواع سبک های تکواندو

یکی از مهم‌ترین وظایف فدراسیون جهانی تکواندو (WT)، تدوین و نظارت بر قوانین و مقررات رسمی رقابت‌های تکواندو است، از جمله مسابقات المپیک که این رشته از المپیک سیدنی ۲۰۰۰ به عنوان یک رشته رسمی معرفی شد. استانداردهای WT شامل روش‌های امتیازدهی، دسته‌بندی وزنی، فرم‌های رقابتی و نکات فنی است تا چارچوبی منسجم و حرفه‌ای برای ورزشکاران ایجاد شود.

ماموریت WT تنها به برگزاری مسابقات محدود نمی‌شود؛ این سازمان نقش مهمی در ترویج و توسعه تکواندو در سطح جهان دارد، همچنین به آموزش ارزش‌های اخلاقی مانند احترام، انضباط شخصی و بازی جوانمردانه می‌پردازد و بستری برای رقابت ورزشکاران در تمامی سطوح فراهم می‌کند. علاوه بر این، WT با تمرکز بر ارتقای برابری جنسیتی و ایجاد محیطی فراگیر و عادلانه، تلاش می‌کند تکواندو را به ورزشی جهانی، جامع و قابل دسترس برای همه افراد تبدیل کند.

انواع سبک تکواندو

این سه سبک جدید، در کنار پنج کوان اصلی و ۹ کوان، نقش مهمی در جهانی شدن تکواندو داشتند. هر یک با روش‌های آموزشی منحصربه‌فرد، قوانین رقابتی خاص و فلسفه آموزشی خود، تکواندو را فراتر از مرزهای کره جنوبی شناساندند و آن را به یکی از محبوب‌ترین هنرهای رزمی و ورزش‌های المپیکی تبدیل کردند.

فدراسیون جهانی تکواندو (World Taekwondo – WT)، بالاترین نهاد بین‌المللی ورزش تکواندو، مسئولیت هدایت، ترویج و سازماندهی رقابت‌ها و رویدادهای این رشته در سطح جهانی را برعهده دارد. این سازمان که پیش‌تر با نام World Taekwondo Federation شناخته می‌شد، در سال ۱۹۷۳ تأسیس شد و از آن زمان تاکنون با استانداردسازی قوانین، توسعه برنامه‌های آموزشی و ترویج تکواندو در سراسر جهان، نقش محوری در رشد و گسترش این هنر رزمی ایفا کرده است.

کوان تکواندو

تاریخچه کوان‌ها را می‌توان در سه مرحله اصلی بررسی کرد:

کوان‌های اولیه (Original Kwans)

نه کوان (Nine Kwans)

مرحله سوم که شامل انشعاب‌ها و اضافه شدن سه سبک جدید به مجموعه بود.

این کوان‌ها اساس و بنیان تکواندو مدرن را شکل دادند. با گذشت زمان، سبک‌های جداگانه به تدریج یکپارچه و استانداردسازی شدند تا هنر رزمی واحدی به وجود آید که امروز در سطح جهان با نام تکواندو شناخته می‌شود.

پنج کوان اصلی تکواندو به عنوان پایه‌های نخستین این هنر رزمی مطرح هستند. هر یک از این کوان‌ها دارای سبک و فلسفه منحصر به فردی بودند و نقش کلیدی در توسعه و یکپارچه‌سازی تکواندو مدرن ایفا کردند. در ادامه به معرفی و بررسی این پنج کوان می‌پردازیم.

کوان های تکواندو

این پنج کوان اصلی، هرچند تفاوت‌های فنی و فلسفی خاص خود را داشتند، اما به طور مشترک پایه و اساس تکامل تکواندو را شکل دادند. آن‌ها شالوده‌ای فراهم کردند که بعدها در فرآیند استانداردسازی و یکپارچه‌سازی، به تولد هنر رزمی واحدی منجر شد؛ هنری که امروز در سراسر جهان با نام تکواندو شناخته می‌شود.

اصطلاح «۹ کوان» به پنج کوان اصلی به‌علاوه چهار کوان بزرگ دیگری اشاره دارد که پس از پایان جنگ کره تأسیس شدند. این چهار کوان جدید، با الهام از کوان‌های اولیه و ارائه روش‌ها و نوآوری‌های خاص خود، نقش مهمی در گسترش و تکامل تکواندو ایفا کردند. در ادامه با معرفی آن‌ها آشنا می‌شویم:

هان مو کوان (Han Moo Kwan) – تأسیس‌شده در اوت ۱۹۵۴ توسط لی کیو یون (Lee Kyo Yoon). این کوان شاخه‌ای از یون مو کوان / جی دو کوان بود و با تأکید بر اصول سنتی و تربیت رزمی، میراث کوان‌های اولیه را ادامه داد.

او دو کوان (Oh Do Kwan) – تأسیس‌شده در سال ۱۹۵۵ توسط چوی هونگ هی (Choi Hong Hi). چوی، علاوه بر بنیان‌گذاری این کوان، به عنوان رئیس افتخاری چونگ دو کوان نیز شناخته می‌شد. این کوان به دلیل ارتباط نزدیک با ارتش کره و آموزش سربازان در دوران پس از جنگ، جایگاه کلیدی در گسترش تکواندو پیدا کرد.

کانگ دوک وان (Kang Duk Won) – تأسیس‌شده در سال ۱۹۵۶ توسط پارک چول هی (Park Chul Hee) و هونگ جونگ پیو (Hong Jong Pyo). این کوان به عنوان شاخه‌ای از کوان بپ بو / چانگ مو کوان شکل گرفت و با حفظ سنت‌های رزمی و افزودن نوآوری‌های تازه، نقش مهمی در غنای فنی تکواندو ایفا کرد.

جونگ دو کوان (Jung Do Kwan) – تأسیس‌شده در سال ۱۹۵۶ توسط لی یونگ وو (Lee Yong Woo). این کوان شاخه‌ای از چونگ دو کوان بود و با تمرکز بر اخلاق رزمی، انضباط و توسعه فردی، فلسفه آموزشی ویژه‌ای را دنبال می‌کرد.

انواع کوان تکواندو

چونگ دو کوان (Chung Do Kwan) – تأسیس‌شده توسط لی وون کوک (Lee Won Kuk) در سال ۱۹۴۴. این کوان ترکیبی از شوتوکان کاراته ژاپنی و هنرهای رزمی سنتی کره‌ای بود و به خاطر تمرکز بر اصول بنیادی مبارزه و استحکام تکنیک‌ها شناخته می‌شد.

مو دوک کوان (Moo Duk Kwan) – تأسیس‌شده توسط هوانگ کی (Hwang Kee) در سال ۱۹۴۵. این کوان نه تنها فنون شوتوکان کاراته و هنرهای بومی کره‌ای را در هم آمیخت، بلکه فلسفه آموزشی آن بر رشد شخصیت، اخلاق و مهارت‌های فیزیکی به طور همزمان تمرکز داشت.

یون مو کوان (Yun Moo Kwan) – تأسیس‌شده توسط یون بیونگ-این (Yoon Byung-in) در سال ۱۹۴۶. این کوان به خاطر تکنیک‌های منحصر به فرد لگدزنی و تأکید بر ایستادن‌های قوی و پایدار شناخته می‌شد.

چانگ مو کوان (Chang Moo Kwan) – تأسیس‌شده توسط رو بیونگ جیک (Ro Byung Jick) در سال ۱۹۴۶. تمرکز این کوان بر ترکیب هنرهای رزمی سنتی کره‌ای با شوتوکان کاراته بود و پایه‌های تکنیکی متوازن و محکمی را ایجاد کرد.

جی دو کوان (Ji Do Kwan) – تأسیس‌شده توسط چون سانگ سوپ (Chun Sang Sup) در سال ۱۹۴۶. این کوان با ادغام شوتوکان کاراته، هنرهای رزمی چینی و تکنیک‌های بومی کره‌ای، سبکی چندبعدی، منعطف و جامع ارائه داد.

ورزش تکواندو

ریشه‌های تاریخی تکواندو بیشتر به برخی هنرهای رزمی سنتی کره محدود می‌شود. از جمله این هنرها می‌توان به تک‌کیون (Taekkyeon) اشاره کرد که به عنوان یک ورزش رزمی بومی کره شناخته می‌شود، و کوان بپ (Kwon Bup / Gwonbeop) که فنون مبارزه بدون سلاح را در بر می‌گیرد و در کتاب چهارجلدی Moyedobotongji – متأثر از سنت‌های نظامی چینی و شامل ۲۴ مهارت رزمی – ثبت شده است.

کوان تکواندو